معرفی کشور
با نام رسمی جمهوری عراق (به عربی : الجمهوریة العراقیة) (به کردی : کۆماری عێراق) کشوری در خاورمیانه و جنوب باختر آسیا است . پایتخت عراق شهر بغداد است . این کشور از جنوب با عربستان سعودی و کویت ، از باختر با اردن ، سوریه و از خاور با ایران و از شمال با ترکیه همسایه است . عراق در جنوب مرز آبی کوچکی با خلیج فارس دارد و دو رود مشهور دجله و فرات که منشأ تمدن‌های باستانی میان‌رودان (بین‌النهرین) در طول تاریخ کهن این کشورند از شمال کشور به جنوب آن روان هستند و با پیوستن به رود کارون ، اروندرود را تشکیل میدهند و به خلیج فارس می‌ریزند .
پهناوری عراق ۴۳۸،۳۱۷ کیلومتر مربع (۵۸ام، حدود یک چهارم ایران) است . بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است . غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز . ولی بخشی از کردستان عراق (شمال خاور) کوهستانی و سردسیر می‌باشد . همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت می‌باشد . این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تایید شده نفتی می‌باشد . جمعیت عراق حدود ۳۰ میلیون تن (آمار ۱۳۸۶) است .
حدود ۷۵ درصد مردم عرب ، ۲۰ درصد کرد و ۵ درصد آشوری ، ترکمن و سایر اقوام هستند . همچنین حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه ، ۳۸ درصد سنی و ۲ درصد مسیحی و پیروان سایر ادیان هستند . عراق محل زندگی و مرگ ۶ امام شیعه است و شهرهای نجف ، کربلا ، کاظمین و سامرا زیارتگاه شیعیان جهان است . عراق دارای تمدن و فرهنگ دیرینه و پرباری است . سومریان ، اکدی‌ها و آشوری‌ها نخستین تمدن‌های باستانی عراق را چند هزار سال پیش از میلاد بنیاد نهادند .
در دوران پیش از اسلام ، عراق کنونی جزئی از ایران بود . پس از اسلام عراق مرکز حکومت دراز مدت خلافت عباسی شد . از میانه سده دهم تا پایان سده سیزدهم هجری خورشیدی ، عراق تحت حکومت امپراتوری عثمانی قرار داشت . عراق در سال ۱۲۹۸ (۱۹۱۹) از عثمانی جدا شد و به سرپرستی بریتانیا درآمد و در سال ۱۳۱۱ (۱۹۳۲) استقلال یافت .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
شهر های مهم
کربلا
کربلا یکی از شهرهای کشور عراق است که در ناحیه باختری فرات قرار دارد و فاصله‌اش تا بغداد ۱۵۰ کیلومتر است.
این شهر تا سال ۶۱ قمری بیابانی بوده است به نام‌های نینوا، غاضریه، طف. اما بعد از سال ۶۱ قمری و واقعه کربلا، به تدریج مورد توجه شیعیان قرار گرفت و پس از ساخت گنبد و بارگاه برای آن کشته شدگان، به یکی از شهرهای زیارتی عراق تبدیل شد.
امام حسین در روز دوم محرم سال ۶۱ ماهی همراه کاروانش به کربلا رسید و پس از اطلاع از نام آن سرزمین گریه کرد و گفت:«به خدا سوگند، این زمین زمین کربلا است.» سپس گفت:«این خاکی است که جبرئیل از سوی پرودگار برای جدم، پیامبر خداآورده و گفته است که حسین در آن خاک میشود.»
بنا بر برخی گفته ها ، امام حسین گوشه ای از زمین کربلا (زمینی به مساحت ۳۶ کیلومتر مربع) را که اکنون شامل قبر او و سایرکشته شدگان کربلا میشود، به شصت هزار درهم از مردم نینوا و غاضریه خریداری کرد و با آنها شرط کرد که مردم را برای زیارت به خاک سپردهگاهش راهنمایی کنند و از زائرین قبرش تا سه روز پذیرایی کنند.
نجف
نجف در ۱۶۰ کیلومتری جنوب بغداد در مختصات °۳۱٫۹۹ شمالی و °۴۴٫۳۳ غربی قرار گرفته و جمعیت آن در سال ۲۰۰۳ میلادی، ۵۸۵٬۶۰۰ نفر برآورد شده است. این شهر مرکز استان نجف است و از مقدس‌ترین شهرهای شیعیان و مرکز قدرت سیاسی شیعیان در عراق بشمار می‌رود. شهر نجف از لحاظ جغرافیایی در نزدیکی شهر کوفه قرار گرفته است. نزدیکی شهر نجف و کوفه به نحوی است که نمی‌توان این دو شهر را از همدیگر مجزا دانست.
شهر نجف از لحاظ تاریخی سابقه طولانی ندارد. پس از شهادت امام علی بن ابی طالب توسط ابن ملجم طبق وصیت خود ایشان، به طور ناشناس در منطقه‌ای نزدیک به شهر کوفه دفن شد. صد سال بعد توسط امامان بعدی مدفن او به مردم معرفی گردید و این ناحیه به تدریج محل سکونت دوست داران وی شد و نجف نام گرفت.
کاظمین
از شهرهای کشور عراق که مرقد یکی از امامان شیعه به نام "امام موسی کاظم (ع)" و
" امام جواد (ع) " در آن قرار دارد. و از نظر شیعیان مقدس است. که حتک حرمت وهابیون در سال 84 موجب تخریب این امکان متبرک گردید .
سامره
سفلفیمانیّه
شهر سفلفیمانیّه (به کردی: Slêmanî سلێمانی، به عربی: السلیمانیة) مرکز استان سلیمانیه عراق است. این شهر در شمال شرقی عراق، نزدیک به مرز ایران و در منطقه خودگردان کردستان قرار دارد. جمعیت آن ۸۰۰,۰۰۰ نفر و زبان مردم آن کردی است. سلیمانیه کانون فرهنگی گویش سورانی از زبان کردی در عراق به شمار می‌رود و از کانونهای مهم اقتصادی در کردستان عراق است. این شهر و به طور کل استان سلیمانیه پیوندهای استوار اقتصادی با ایران دارد. قلعه سلیمانیه را در سال ۱۷۸۶ ابراهیم پاشا بابان، فرمانروای شهرزور بنیاد نهاد. وی این شهر را به نام پدر خود، سلیمان پاشا، سلیمانیه نامید و گروهی از قبیله‌های کرد بابان را به آن دژ تازه کوچاند. این دژ به همراه همه روستاهای پیرامونش بنا به پیمان ۱۱۵۹ ه.ق. میان نادرشاه افشار و دولت عثمانی به ایران تعلق گرفت. پیش از بنیاد شهر سلیمانیه شهر اصلی منطقه قلاچوالان بود که حدود ۶۰ کیلومتر با شهر سلیمانیه فاصله دارد. در آغاز اهمیت گرفتن سلیمانیه از قلاچوالان به عنوان پایتخت بهاری استفاده میشد. شهر سلیمانیه مرکز ولایت بابان به شمار می‌آمد و فرمانروایی آن شهر و شهرزور پس از ابراهیم پاشا به برادر وی عبدالرحمن واگذار شد. بدلیل دوری قلاچوالان از دیگر شهرهای کردستان و نیز شاهراه بودن سلیمانیه جمعیت سلیمانیه روز به روز بیشتر میشد به صورتی که از سال ۱۹۷۰م به بعد، به عنوان دومین شهر مهم کردستان عراق، پس از اربیل شناخته شد. در دوران معاصر این شهر در سال ۱۹۹۰ میلادی به دست نوشیروان مصطفی از دست بعثی‌ها رهایی یافت و از آن تاریخ توسط حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق اداره میشود.
بغداد
بَغداد نامی است ایرانی به معنای خفداداده. این واژه پیش از اینکه بر این شهر گذارده شود در اوستا به گونه صفت آورده شده بود. این واژه در اوستا به ریخت بغوداته bağ�?-dâta و به همان معنا در بخشهایی از اوستا از آن دسته وندیداد آورده شدهاست. در پارسی میانه این واژه باز به همان معنا و اینبار به ریخت بَغ‌دات آورده شدهاست.
طراحی این شهر بصورت دایره‌ای با قطر ۲ کیلومتر بود که این شهر را بعنوان ""شهر گرد"" معروف ساخت. طراحی اولیه نشانگر یک حلقه از ساختمانهای مسکونی و تجاری بود که در کنار دیوارهای داخل شهر ساخته شده بودند، ولی در هنگام ساخت حلقه‌ای دیگر در داخل حلقه اصلی ساخته شد. در مرکز شهر ساختمانهای مسجد و همچنین قرارگاه مرکزی سربازان قرار داشت. هدف از ساخت و کاربری قسمت خالی مرکز شهر ناشناخته‌است. اساس طراحی دایره شکل شهر دقیقاً بر پایه طراحی شهرسازی ساسانیان است. طرح شهر بغداد کپی‌برداری از نقشه و طرح شهر ساسانی گور (فیروزآباد) است. المنصور برای طراحی شهر از دو طرح استفاده کرد. طرح نخست از نوبخت ایرانی و طرح دوم از ماشاءالله، یک یهودی سابق از اهالی خراسان در ایران بود.
اعتقاد عمومی بر آن است که بغداد در طی سال‌های ۷۷۵ تا ۹۳۵ میلادی بزرگترین شهر جهان بوده‌است. این شهر احتمالا اولین شهر با جمعیت بالای یک میلیون نفر نیز بوده‌است.
کوفه
کوفه شهری است در قسمت جنوب کشور عراق نزدیک به ایران. این شهر به دست سعد پسر ابی وقاص در زمان خلیفه گری عمر خلیفهٔ دوم مسلمانان ساخته شد. شهر کو فه برای شیعیان اهمیت زیادی دارد. زیرا امام علی علیه السلام این شهر را به عنوان مرکز حکومت در نظر گرفتند. این شهر در پی تازش عربها به ایران به عنوان پایگاهی برای لشکرکشی عربها به ایران راه اندازی شده بود. پس از گشایش شهر تیسفون بخش زیادی از دارایی این شهر به عرب‌های کوفه رسید و کوفیان به نان و نوایی رسیدند. این شهر پایتخت واپسین خلیفه از خلفای راشدین؛ علی پسر ابوطالب بود. پارچه‌ای را که مردان عرب به سر می‌‌اندازند و چفیه نام دارد برخاسته از این شهر است. شهر کوفه از نظر جغرافیایی در 44 درجه و 20دقیقه طول خاوری و 32 درجه و 0 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است.
موصل
موصل به عربی: الموصل، به کردی: Mûsil، به آسوری: ܢ�?ܢܘ�? تلفظ: Nîněwâ، شهری است در شمال کشور عراق و مرکز استان نینوا است. رود دجله از میان آن می‌گذرد و پنج پل دو قسمت شهر را به هم پیوند میدهند. این شهر در 396 کیلومتری شمال غربی بغداد قرار دارد. موصل در آغاز خلوان و در دوران ساسانی بوذاردشیر نام داشت. نام بوذاردشیر منسوب به اردشیر بابکان، بنیادگذار دودمان ساسانی بود. مسیحیت از سده دوم میلادی در این منطقه حضور داشته است. درصد عمده‌ای از جمعیت شهر را عربها تشکیل میدهند. در این شهر اقلیت‌های کرد و آسوری نیز زندگی میکنند. جمعیت شهر 570,000 نفر بوده است.
اماکن دیدینی
کاخ تاریخی موصل
مسجد اموی
مسجد اعظم نورالدین
مسجد مجاهدی
مسجد حضرت جرجیس
مشهد یحیی عبدالقاسم
کاخ باش‌تپه
قره‌سرای
رسومات خاص
در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین شب شهادت حسین بن علی(ع) گفته میشود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است. از سنتهای مردمی گرامی داشت چهلم مردگان است، که به یاد عزیز فوت شده خویش، خیرات و صدقات میدهند و مجلس یاد بود بر پا میکنند، در روز بیستم صفر نیز، شیعیان، مراسم سوگواری عظیمی را در کشورها و شــــهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی بر پا میکنند. عاشقان و پیروان آن امام، در سحال اســـــرار اربعین به ذکر پرداخته و باران اشکبار چشم خویش را با مظلومیت حسین و یارانش پیوند می زنند. این راه، راه تداوم عشق است و بی گمان هیچگاه بی رهرو نخواهد بود.
نخستین اربعین
در نخستین اربعین شهادت امام حسین (ع)، جابر بن عبدالله انصاری و عطیه عوفی موفق به زیارت تربت و قبر سید الشهدا شدند. بنا به برخی نقلها، در همان اربعین، کاروان اسرای اهل بیت (ع) دربازگشت از شام و سر راه مدینه، از کربلا گذشتند و با جابر دیدار کردند. البته برخی از مورخان نیز آن را نفی کرده و نپذیرفته اند، از جمله مرحوم محدث قمی در «منتهی الامال» دلایلی ذکر میکند که دیدار اهل بیت از کربلا در اربعین اول نبوده است. به هر حال، تکریم این روز و احیای خاطره غمبار عاشورا، رمز تداوم شعور عاشورایی در زمانهای بعد بوده است.
